روز شمار دهه اول محرم

 

دهه اول ماه محرم :
شب نخست : مسلم بن عقیل علیه السّلام
شب دوم : ورود به کربلا.
شب سوم : حضرت رقیه علیهاالسّلام .
شب چهارم : دوطفلان زینب / حر/ دو طفلان مسلم علیه السّلام
شب پنجم : عبدالله بن حسن علیه السّلام
شب ششم : قاسم بن الحسن علیه السّلام
شب هفتم : على اصغرعلیه السّلام
شب هشتم : على اکبرعلیه السّلام
شب نهم : حضرت عباس علیه السّلام
شب دهم : شب عاشورا/ وداع امام حسین علیه السّلام
شب یازدهم : شام غریبان .
شبهاى فاطمیه :
شب اول : آتش زدن / در و دیوار.
شب دوم : کوچه بنى هاشم .
شب سوم : بستر.
شب چهارم : شهادت .
شب پنجم : شام غریبان / حضرت عباس علیه السّلام .
ماه رمضان :
شب اول : ضربت خوردن .
شب دوم : بستر.
شب سوم : شهادت .
نکته :
البته سایر شب هاى محرم و صفر نیز داراى نامگذارى مى باشد مانند: دروازه کوفه ، تنور خولى ، مجلس عبیدالله (ل )، دیر راهب ، دروازه شام ، مجلس یزید، دو راهى کربلا، اربعین ، بازگشت به مدینه ، بشیر و... اما داراى ترتیب خاصى نمى باشند.
20- اگر مداح بتواند در اثناى روضه خواندن ، از خواندن جملات عربى مقاتل نیز در جاى خود استفاده کند بسیار مثمر ثمر خواهد بود. که لازمه آن سروکار داشتن با مقتل مى باشد که جملات پرمعنا و کوتاهى را از آن برگزیده و همیشه حفظ داشته باشد تا در جاى مناسب ، از آن استفاده نماید.
21- در روضه خوانى ، رعایت شاءن اهل بیت علیهم السّلام نکته بسیار مهمى است که حتماً باید مورد توجه قرار گیرد. از بکار بردن جملاتى که باعث وهن به مقام منیع آنها بوده و یا دور از شاءن والاى آنها مى باشد، باید اجتناب ورزید و کمال ادب را در مورد آنها رعایت کرد مثلاً به جاى جمله ((حضرت گفت )) بگوئید ((حضرت فرمود)) و یا بجاى ((شخصى به حضرت گفت )) بگوئید ((شخصى به حضرت عرضه داشت )) و جملاتى از این قبیل که حاکى احترام و ادب بیشتر نسبت به آنها مى باشد، استفاده نمود.
22- در مقاتل موجود به دلیل وجود اقوال مختلف ، باید اقوالى را که به واقعیت نزدیک تر جلوه مى کند را انتخاب کرد، زیرا بعضى اقوال هستند که با قطع نظر از درستى یا غلطى ، باور آنها براى مستمع کار مشکلى است که باید از بکار بردن این اقوال در مجلس (به خصوص مجلس جوانان و تحصیل کرده ها) پرهیز کرد مثلاً این قول که بعد از شهادت امام حسین علیه السّلام سه روز و سه شب در کربلا باران خون آمد. کارى به غلط بودن یا صحیح بودن آن نداریم بلکه چون باور آن براى مستمع مشکل است ، باید از آن دورى کرد.
23- بکار بردن کلمات امروزى در روضه صحیح نمى باشد و باید به همان شکل قدیمى و سنتى آنها استفاده شود مثلاً نباید به جاى کلمه ((عمود)) بگوئیم ((گرز)) و یا به جاى کلمه ((خیمه )) بگوئیم ((چادر)). باید معادل هر واژه اى را پیدا کرد و همان واژه قدیمى را بکار برد. همچنین در صحبت هاى معمولى نیز دقت کنیم . مثلاً به جاى ((لامپها را خاموش کنید)) بگوئیم : ((چراغ ها را خاموش کنید یا نور مجلس را کم کنید)) و یا به جاى ((بلند شوید سینه بزنیم )) بگوئیم ((احترام کنید روى پا بایستید)).
24- احترام مستمع را در همه حال بر خود واجب بدانیم و خداى ناکرده او را براى اینکه سینه نمى زند و یا صداى ناله اش نمى آید، سرزنش ننمائیم مثلاً نگوئیم : ((مجلس امام حسین تماشاچى نمى خواهد)). همیشه با احترام و ادب از مستمع خواهش کنیم که فلان کار را انجام دهد و یا با تحریک احساسات و برانگیختن عواطف ، او را تشویق به سینه زدن و یا ناله زدن نمائیم .
این گزیده اى بود از نکات قابل توجه روضه خوانى که امیدواریم مورد استفاده و رضایت شما قرار گرفته باشد. و خاطر نشان مى شویم که مداحى یک کار تئوریکى نیست که فقط به نکته پردازى در آن بسنده شود. نکاتى را که تا به اینجا گفتیم ، شاید به نظر کسى ساده بیاید اما همین ها احتیاج به سال ها تمرین و تجربه و مجلس گردانى دارد، تا براى شخص ملکه شود.
و) زمزمه 
((زمزمه )) در اصل تکرار زیر لب کلماتى است که در حین روضه براى همنوائى بین مستمعین صورت مى گیرد. مثلاً وقتى مدتى روضه خوانده شد مستمع میل دارد نام نامى حسین علیه السّلام را زمزمه کند که در بعضى مواقع ، مداح براى شور افکندن در مجلس ، او را دعوت به این کار مى نماید. مثلاً روضه را خوانده و حالا براى همه گیر شدن ناله ها به مستمع مى گوید:(( ناله بزن حسین !)). این اصل زمزمه است اما پویائى در سبک هاى روضه خوانى باعث شده تا زمزمه حالتى کلاسیک تر به خود بگیرد تا جائى که براى این کار، شعرى مجزا در یک سبک خاص خوانده مى شود. در واقع زمزمه ، قسمتى از روضه خوانى به شمار مى رود و فن قوى و خوبى در رسیدن به هدف محسوب مى شود.
زمزمه ها به چند دسته تقسیم مى شوند:
1- زمزمه هائى که از شور و هیجان ناشى از شنیدن اوج روضه و فرود مداح صورت مى گیرد و به صورت خودجوش در بین مستمعین مى باشد و در واقع مستمعینى که داراى سابقه و تجربه زیادى در مجلس نشینى هستند، به خوبى جاى این زمزمه را مى دانند و با این کار، بقیه را نیز تشویق به همکارى مى نمایند. همان طورى که گفته شد این نوع زمزمه بدون هیچ گونه پیچیدگى و بوده و معمولاً ذکر ((حسین جان )) مى باشد.
2- زمزمه هائى که همان شور و هیجان فوق را دارد و باز بدون هیچ گونه پیچیدگى ، به صورت یک کلمه اى اجرا مى گردد با این تفاوت که مداح ، هم نقشى در آن دارد و مانند حالت قبل ، همه آن بر عهده مستمع نیست مثلاً بعد از مقدارى روضه ، براى مخاطب قرار دادن وجود مقدس حضرت ، مستمع ، کلماتى را مى گوید و آن را بدون هیچ سختى ، همان طورى که از دل برمى آید، پاسخ مى دهد. مثلاً:
غریب (حسین )، مظلوم (حسین )، بى کس (حسین )، عطشان (حسین )،... و مستمع فقط آهنگ صداى خود را شبیه آهنگ صداى مداح مى کند و هیچ سبک و سیاقى دیگرى هم در کار نیست .
3- زمزمه هائى که داراى یک شعر و یک سبک مستقل هستند و مداح در آن نقش بیشترى ایفا مى کند که این نوع زمزمه ، امروزه بیشتر در عزادارى ها به چشم مى خورد، به این ترتیب که یک قسمت از آن را مداح بعنوان ((دَم )) استفاده کرده و از مستمع جواب مى گیرد و بقیه را خود مى خواند و در پایان هر بندى ، جواب از مستمع مى خواهد. از زمزمه هاى بسیار سوزناک و معروف ⁽⁸²⁾ :

خودم دیدم خودم دیدم که مادر پشت درافتاد

 

میان شعله آتش خدایا محسن اش جان داد

مرو مادر (6)
مزیت زمزمه این است که جذابیّت و حزن موجود در سبک آن ، سبب اشک گرفتن بیشتر از مستمع مى شود. در مورد دو قسم اول هم باید بگوئیم که جاى این گونه زمزمه ها به هیچ وجه در اوج نیست و آن شیرینى و لطافت را در اوج نخواهند داشت بلکه زیبائى آن در پرده هاى پائین و جائى است که بدون هیچ گونه سروصدایى مداح ، آن را آرام و دلنشین خوانده و مستمع مى تواند آرام آرام آن را بگوید و اشک بریزد و با زمزمه حال پیدا کند.
فایده :
در قسم سوم زمزمه گفتیم ، سوز و ملاحتى که در سبک این گونه زمزمه ها وجود دارد، باعث اثر گذارى بیشتر در مجلس هم مى شود به همین دلیل مى توان از نوحه هایى که سبک آنها بیشتر سوزناک است تا حماسى ، نیز به عنوان زمزمه استفاده نمود چنانچه اساتید هم از بعضى نوحه ها براى زمزمه کردن استفاده مى کنند مانند:

تنهاترین مسافرم پرستوى مهاجرم

 

کى مى رود ز خاطرم تبسم برادرم

 

خون مى چکد ز محملم گل دلم گل دلم

 

گل کرده در مقابلم گل دلم گل دلم

 

خاکسترى هلال من خون زینب حلال تو

 

خون ریزد از جمال من با دیدن جمال تو

یابن الزهرا حسین حسین (2)
همچنین از بعضى اشعار زمینه نیز مى توان براى این کار بهره جست . مانند سبک معروف ((شبانگاهان )) و یا:

اسماء بریز آب روان بر روى گلبرگ گلم

 

یاسم شده چون ارغوان واى از دلم واى ازدلم

بود و نبودم یاس کبودم
یا فاطمه یا فاطمه
که انتخاب آن به سلیقه مداح و مقتضیات مجلس مى باشد.
توجه :
فراموش نکنیم که مداح خوب ، همیشه باید رعایت حال مستمع را بکند. اشعار زمزمه بیشتر براى گرفتن اشک از مستمع خوانده مى شود و معمولاً در آخر روضه انجام مى گیرد. باید مواظب باشیم که طولانى نشده و باعث ملال آور شدن آن نگردد و اگر مى بینیم که هنوز خواندن آن جا دارد و مستمع پذیرش آن را در خود مى بیند، آن را اجرا نمائیم و گرنه ادامه ندهیم تا نه اصطلاحاً ((شعر هدر برود)) و نه مستمع خسته شود.
ز) زمینه  
بعد از خواندن روضه و شعر نوبت به خواندن ((زمینه )) مى رسد که در واقع حکم آماده شدن براى نوحه را دارد. زمینه ، نوحه اى کوتاه با سربندهاى محزون است که ابیات آن از سه یا چهار بند تجاوز نمى کند و مستمع به صورت نشسته جواب مى دهد و به سینه مى زند. که به این وسیله ، به مستمع فرصت داده مى شود که خود را آماده براى سینه زنى نماید و همین طور که آرام آرام جواب کوتاه آن تکرار مى کند و به سینه مى زند، صف هاى سینه زنى را تشکیل دهد.
زمینه به دو دسته تقسیم مى شود:
الف ) زمینه همراه با جواب :
که داراى بندهاى کوچک و یک کلمه اى بوده و به سادگى مى توان از مستمع جواب گرفت مثلاً:
فاطمه یا فاطمه (فاطمه یا فاطمه )، عرش حق را قائمه (فاطمه یا فاطمه )، بانوى روز جزا (فاطمه یا فاطمه )، حق شویت مرتضى (فاطمه یا فاطمه ).
این زمینه ممکن است شعرى بسیار ساده و محزون باشد که خوانده مى شود و مستمع فقط سینه مى زند. اما در پایان زمینه خوانى یا بعد از هر دو بیت ، یک کلمه جواب گرفته مى شود و این زمینه به پایان مى رسد مانند:

بیا اى یوسف زهرا تماشا

 

ببین خون مى چکد از چشم سقا

 

خزانى لاله ام البنین شد

 

کنار علقمه نقش زمین شد

جواب :(من ز عشق تو مستم گشته جدا دستم )

بسوزد از غمت شمع وجودم

 

به پیش چشم زهرا در سجودم

 

نمى باشد به لبهایم جوابى

 

ندارم غیر اشک دیده آبى

جواب : (من ز عشق تو مستم گشته جدا دستم )
ب ) زمینه بدون جواب :
در این زمینه خوانى کلاً جواب گرفته نمى شود و فقط یک شعر ساده به جهت سینه زنى خوانده شده و مستمع آماده نوحه مى گردد مانند:

اى سحرگاه شب قدر حسین

 

روى تو باشد مَه بدر حسین

 

کى سزاوارت بود ویرانه اى

 

جاى تو باشد فقط صدر حسین

 

کاش جانم مثل جانت خسته بود

 

استخوانم مثل تو بشکسته بود

 

کس به مانندت سر بابا ندید

 

تو چرا با عمر کم قدت خمید

جواب :یاحسین و یاحسین و یاحسین (2)
که البته در پایان این نوع زمینه ها نیز معمولاً براى حفظ هماهنگى یک کلمه جواب گرفته مى شود.
در خواندن زمینه رعایت این نکات الزامى است :
زمینه هائى که همراه با جواب هاى کوتاه یک کلمه اى هستند مانند (فاطمه یا فاطمه )، با دودمه دادن یا شور دادن و یا تند کردن همان یک ذکر به اتمام مى رسد، و چنانچه مستمع حال جواب دادن را ندارد، بهتر است زمینه را با یک ذکر مصیبت بسیار مختصر، با ملایمت ، تمام کرده و مستمع را آماده نوحه نمائیم .
ادب مداحى اقتضا مى کند که اگر مداح دیگرى بخواهد در زمینه خواندن ، مجلس را از همکار خود تحویل بگیرد، حتماً چند بند دیگر، زمینه را با همان سبک قبلى ادامه دهد تا هم مستمع تمرکز حواسش از بین نرود و هم ادب مداحى را رعایت کرده باشد. که در بحث آداب و ادب مداحى مفصلاً به بیان این گونه مسائل خواهیم پرداخت .
اگر مداح قبل از زمینه ، زمزمه طولانى از نوع سوم نیز خوانده بهتر است دیگر از خواندن زمینه صرف نظر کند زیرا تعدّد سبکهاى مختلف ، باعث گیج شدن و خستگى مستمع مى شود.
پایان زمینه ، جاى بسیار مناسبى براى گرفتن یک ((آمین )) بلند براى فرج امام زمان (عج ) یا سلامتى رهبر و شفاى بیماران است . زیرا اینجا در واقع کُنه مجلس است و مستمع خوب گریه کرده و توسل پیدا نموده ، حالا مى خواهد به عزادارى بپردازد. یا مداح با دعوت مستمع به گفتن چند بار ذکر مقدس ((یا زهرا))، ((یا حسین )) و ((یا صاحب الزمان )) مجلس را آماده مى سازد. اما باید توجه داشت که به کار بردن این اذکار، باید طورى بلند باشد که مستمع را از حالت خمودگى بیرون آورده و او را مهیاى سینه زنى کند، زیرا اگر با همان حالت آرام و ملایم از زمینه خوانى ، وارد نوحه بشویم ، خستگى مستمع در اثر روضه و گریه ، در او باقى مانده و باعث مى شود که نوحه را خوب جواب ندهد. به همین دلیل زمینه را با شور دادن و یا آمین بلند گفتن از این حالت در مى آورند. حالا که مستمع را آماده سینه زدن نمودیم ، سه بند نوحه را خوانده و سینه زنى به کیفیت ذیل شروع مى شود.
ح ) نوحه  
((نوحه ))، شعرى داراى وزن و قافیه و ریتم خاص است که مستمع آن را جواب داده و به سینه مى زند. قبل از اینکه به بحث نکات در نوحه خوانى بپردازیم ، بهتر است با ساختار آن بیشتر آشنا شویم که داراى چه قسمت هائى است .
نوحه شعرى است که داراى چند فصل مى باشد که به آن ((بند)) گفته مى شود و هر بند، با ((جواب )) به اتمام مى رسد که بند اول نوحه تماماً یا قسمتى از آن توسط سینه زدن پاسخ داده مى شود. هر بند نوحه خود داراى سه بخش است :
1 سربند:
بیت آغازین هر بند از نوحه که باید توسط سینه زن پاسخ داده شود را ((سربند)) گویند که یک یا دو بیت شعر کامل است . مانند:

پرستوى على از آشیانه مى رود

 

شکسته بال و پر از چه شبانه مى رود

 

مدینه در کجا مزار فاطمه

 

چگونه شد خزان بهار فاطمه

یا زهرا یا على (3)
2 گوشواره :
قسمت دوم از هر بند نوحه ((گوشواره )) مى باشد که شعر نیست و در واقع چند کلمه هم قافیه است که معمولاً با ریتم سینه زنى هماهنگى بهترى دارد و محل نواختن سینه ، از وزن این کلمات به خوبى هویداست مثل :

کنار مرتضى عزیز مصطفى (فتاده از نوا)2

 

مریض خانه امیر المؤ منین (شده حاجت روا)2

گوشواره :(على با چشم تر بگفتا همسفر مرا با خود ببر)
مرو یا فاطمه (3)
3 جواب :
کلمه اى است که در آخر هر بند از نوحه ، چند بار با یک سبک تکرار مى گردد و معمولاً نام همان معصومى است که نوحه راجع به اوست . مثل این نوحه :

از پگاهان تا دل شب کس نداند من چه دیدم

 

پیکر بیجان خود را بر مزار تو کشیدم

 

تا ابد شب زنده دارم تا سحر شمع مزارم

 

در کنار تربت تو دم به دم جان مى سپارم

جواب :(فاطمه جان 4)
تذکر:
این گونه اصطلاحات عرفى هستند و تعریف مشخص و دقیقى ندارند. ممکن است در بعضى مناطق ، طور دیگرى استعمال شوند مثلاً به بند اول که ((دَم )) نوحه است ، سربند و یا جواب نیز گفته مى شود که براى جلوگیرى از اشتباه بین بند اول و سربند، از همین کلمه ((دَم )) استفاده مى کنیم . حال که نوحه را شناختیم نوبت به بیان نکاتى که در نوحه خوانى وجود دارد مى پردازیم . نکات حائز اهمیت در نوحه خوانى به قرار زیر است :
نوحه باید حداقل دوبند و حداکثر سه بند باشد. البته این مسئله در مورد نوحه هائى است که بند اول آن تماماً جواب داده مى شود، اما اگر قرار باشد سینه زن فقط کلمه جواب نوحه را پاسخ گوید مى توان تعداد بندها را افزایش داد.
حتى المقدور بند اول نوحه که ((دَم )) گفته مى شود باید ادا کردنش براى سینه زن آسان باشد به طورى که به سهولت آن را یاد بگیرد و راحت پاسخ گوید که باعث راحتى کار مداح و سینه زن است .
((دَم )) نوحه نباید اصل مصیبت باشد، زیرا با خواندن هر بند، سینه زن باید دم پاسخ را بگوید که اگر اصل مصیبت در آن نهفته باشد به دلیل تکرار زیاد، جالب نخواهد بود بلکه دَم ، باید مطلبى کلى ، سطحى و بدون تنش در شعر باشد. اصل مصیبت باید در بند آخر بیاید تا ترتیب مجلس هم رعایت شود. زیرا اصل مصیبت ، شیرازه نوحه است ، و اگر آن را همان اول بخوانیم ، دیگر چیزى براى آخر نوحه باقى نمى ماند. ترتیبى که در میان مطالب روضه خوانى است ، باید در نوحه خوانى هم بوده تا از جذابیّت لازم برخوردار باشد. پس اگر نوحه اى به دست شما رسید که خواستید آن را در مجلسى بخوانید، ابتدا باید ترتیب مطالب آن را با ترتیب بندها چک کنید.
نکته دیگر این است که دَم را باید قسمت قسمت به سینه زن تفهیم کرد؛ نه اینکه یک دور کامل آن را بخوانیم و مجدداً به اول آن بازگردیم . چون سربند نوحه ، یک بیت شعر کامل است ، یادگیرى آن مشکل تر از گوشواره و جواب مى باشد. پس بهتر است ابتدا سربند را به سینه زن خوب تفهیم کنیم .
قبل از اینکه سینه زن سرپا بایستد، باید دم را آن قدر تکرار کنیم که تقریباً حفظ شود و تا آن را اجمالاً یاد نگرفته ، نباید روى پا بایستد. زیرا سینه زن به محض ایستادن مى خواهد به سینه اش بزند و چون خوب دم را نیاموخته ، براى مداح مشکل ایجاد مى کند. سینه زن باید به همان حالت نشسته بر سر بزند و مداح آن را برایش چند بار تکرار کند. به جواب یا گوشواره که رسید، بایستد و به سینه بزند.
براى اینکه سینه زن از سر به سینه اش بزند، باید از گوشواره ها استفاده کرد زیرا به خاطر کوبندگى که در وزن شعرى گوشواره وجود دارد، سینه زن خود بخود تحریک به سینه زدن مى شود. باید گوشواره ها را کوبنده و حماسى خواند تا سینه زن هماهنگ تر سینه بزند.
وقتى سینه زن در حال پاسخ گفتن دَم است ، براى اینکه سربندها و یا گوشواره ها یادش نرود، مداح باید آن را به یاد سینه زن بیاندازد و بدون لحن کلمه اول سربند یا گوشواره و جواب را بگوید تا یادش بیاید. اما نباید در یادآورى آن زیاده روى کرد زیرا در این صورت سینه زن ، دم را خوب یاد نمى گیرد و شما مجبور هستید که تا آخر نوحه خوانى سربندها و گوشواره ها را یاد او بیاندازید. بهتر است همان اول با تکرار، آن را خوب براى سینه زن جا انداخت که بعداً نیاز به یادآورى زیاد نباشد و سینه زن هم در حفظ دم کُند نشود.
اگر خواستید نوحه جدیدى را بخوانید حتماً میاندار⁽⁸³⁾ را در جریان بگذارید تا باعث ناهماهنگى نشود. مداح همیشه باید هماهنگ با میاندار باشد و یادآورى کردن دم را بیشتر به عهده او بگذارد و خود بر حالات سینه زن ، وقت مجلس ، اشعار بعدى و... نظارت داشته باشد. البته ناگفته نماند میاندار مجلس ، باید تسلّط کامل بر کارش داشته باشد و الا این وظیفه را به او محوّل نکنید. چون کار میاندار خوب ، کمتر از کار مداح نیست .
بین بندهاى نوحه ، بعد از جواب دادن یا قبل از آن مى توان ابیات ناب و روضه کوچکى خواند. البته اگر به همان یکى دو بیت بسنده شود، اثر بهترى خواهد داشت چون سینه زن به اندازه کافى قبل از سینه زنى ، روضه گوش کرده و خواندن روضه مفصل ، زیاد برایش لطفى ندارد. البته باید دید حال سینه زن چگونه است . اگر باز هم پذیرش شنیدن روضه را داشت ، اشکالى ندارد. اما ما طرفدار شعر خواندن در اینجا هستیم و اعتقادمان بر این است که ((نباید گذاشت عرق سینه زن خشک بشود)).
نوحه به بند آخر که رسید، کم کم باید سرعت جواب دادن و سینه زدن را زیاد کرد به طورى که با دو یا سه بار جواب گرفتن دم ، کم کم حالت شور به آن داده و دوباره به ریتم اصلى نوحه (یک ضرب ) بازگشت . بلافاصله بعد از نوحه ، واحد را باید شروع کرد که با گفتن ذکر ((یا حسین )) و... سینه زنى را متوقف نموده و واحد شروع مى شود.
اگر خواستید مجلس طولانى نشود مى توانید نوحه را نشسته خوانده و جواب بگیرید و در آخر آن جواب دم را به شور تبدیل کرده و بعد از شور دادن مجلس را تمام نمائید.
این هم نکاتى درخور توجه که باید به آنها عنایت داشت .
ط) واحد  
بعد از خواندن نوحه ، نوبت به خواندن ((واحد)) مى رسد، که در واقع خود، نوعى نوحه مى باشد و معمولاً بدون جواب خوانده شده و در بعضى مناطق کشور، همراه با جواب مى باشد. اما نوحه واحدى که معمول و متعارف قم ، تهران و استانهاى مرکزى کشور مى باشد، به دو قسمت ((واحد سبک )) و ((واحد سنگین )) تقسیم مى گردد که پویائى در سبک مداحى امروزى ، باعث سرایت انواع دیگر ((واحدخوانى )) در آن شده است .
الف ) واحد سبک (نوس )
در این نوع واحدخوانى ، شعرى به صورت آرام و بدون تنش خوانده شده و سینه با آهنگ زمانى بافاصله ، نواخته مى شود و بسیار به آرامى و ملایمت شروع مى گردد تا سینه زن هم بتواند اشک بریزد و هم سینه بزند و رفته رفته مداح ، حالت حماسى به خود گرفته و آهنگ نواخت سینه را کمتر مى کند و سینه در فاصله زمانى کوتاه ترى نواخته مى شود.
براى اینکه یکنواختى واحد، باعث خستگى سینه زن نگردد و همچنین اگر خسته شده ، نفسى تازه نماید، مى توان در بین اشعار آن ، ذکرى را بلند و حماسى از سینه زن گرفت که این کار باعث مى شود که خستگى اش بدر آید و به هماهنگ تر سینه زدن تحریک شود. یعنى بعد از چند بند واحد خواندن ، چند ذکر یک کلمه اى و کوتاه مى دهیم تا سینه زن بدون سینه زنى جواب دهد مثلاً:
غریب حسین (حسین حسین )، عطشان حسین (حسین حسین )،...
ذکر این نکته لازم است که مداح ، صداى خود را باید با لحن شعر بالا و پائین ببرد و در واقع مداح همیشه و هر جا و در هر گونه مجلسى باید با لحن شعر پیش رود تا دوگانگى در معناى آن براى مستمع و سینه زن پیش نیامده و از یکنواختى نیز به در آید.
واحد سبک با ((مظلوم کشیدن )) میاندار به اتمام مى رسد. مظلوم کشیدن ، گفتن بعضى اذکار و شعارها و گرفتن جواب از سینه زن است تا مداح فرصت داشته باشد که به بررسى اشعار بعدى اش بپردازد و یا مجلس را به همکارش واگذار نماید و یا اینکه نفسى تازه کند که این کار مستلزم هماهنگى بین مداح و میاندار هیئت مى باشد.
ب ) واحد سنگین
بعد از مظلوم کشیدن ، مداح باید سریع و بدون وقفه شعرى را با آهنگ زمانى کوتاه در نواخت سینه ، و با لحن حماسى تر از قبل بخواند. که معمولاً از اشعار قدیمى و بحر طویل هائى که بعد از سال ها جایگاه خود را حفظ نموده استفاده مى شود. این طور رسم است که اشعارى از حضرت اباالفضل العباس علیه السّلام به دلیل القاى روحیه حماسى در شعر و همچنین توسل به مقام باب الحوائجى ایشان خوانده مى شود.
واحد سنگین با ((دو دَمه )) به اتمام مى رسد.